Marka ng kamatayan sa Gitnang Luzon
Ilang-Ilang D. Quijano
Pinoy Weekly, Vol. 5 Isyu 33
Agosto 23 2006
Ekis na pula ang iminamarka ng mga sundalo ni Maj. Gen. Jovito Palparan sa kabahayan ng mga residente sa Gitnang Luzon.
Ayon sa ulat na nakarating sa grupong maralitang Kadamay (Kalipunan ng Damayang Mahihirap), minarkahan ng ekis na pula ng mga elemento ng 69th IB (Infantry Battalion) ng AFP (Armed Forces of the Philippines) ang mga bahay sa Balaba Phase II, Purok 32, Dau, Mabalacat, Pampanga noong gabi ng Agosto 15. Kabilang sa mga ito ang bahay nina Boy Garcia, Mading Alejaga, Ric Espino, at Eman Salazar. May iba pang bahay na namarkahan, ayon sa impormante.
Ang pagmamarka ng ekis sa tahanan ay nangangahulugan na ang mga nakatira doon ay maaaring patayin anumang oras. Ito ang malawakang pangamba ng mga taga-Gitnang Luzon.
Sa Brgy. Binuangan, Obando, Bulacan, ilang bahay din ang minarkahan ng pulang ekis noong gabi ng Agosto 16, kung kailan pinatay sa lugar si Orlando Rivera, mangingisdang miyembro ng Pamalakaya (Pambansang Lakas ng mga Mamamalakaya sa Pilipinas). Kabilang dito ang bahay nina Sonny de Armas at Ruben Valleriano, mga kasamahan ni Rivera na lumalaban sa polusyong mula sa isang dumpsite na pumipinsala sa kabuhayan ng mga mangingisda.
“Hindi namin maiwasang mag-isip at matakot,” ayon sa asawa ni De Armas na si Jessica, “baka kami na ang sunod na itumba.”
Huling tatlong araw ni Rivera
Kahindik-hindik ang naging huling tatlong araw ng 59 anyos na si Rivera. Salaysay ng kanyang naulilang asawang si Regina, araw-araw niyang sinasamahan si Rivera sa pagrereport sa 56th IB simula nang obligahin ito ng mga sundalong dumagsa sa kanilang barangay kamakailan.
Noong Agosto 13, pinuntahan ng mga sundalo si Rivera sa kanyang tahanan, tinutukan ng baril sa noo, at sinabihang “tatlong araw ka na lang.” Pagkatapos ng nasabing insidente, natakot nang husto si Rivera. Tumaas ang blood pressure, namutla, at ayaw kumain. Ito ang dahilan kung bakit hindi siya nakapagreport sa kampo sa sumunod na dalawang araw.
Ala una ng umaga ng Agosto 16, pagpatak ng unang oras ng ikatlong araw na hindi siya nakapagreport sa kampo, pinasok ng mga armado ang bahay ni Rivera at binaril siya nang tatlong beses — sa harap ng asawa.
Ayon sa barangay captain na si William de Ocampo, pinapapirma ng militar ang mga residente sa isang logbook araw-araw para siguruhing hindi sila umaalis. Kinumpirma nito na nasa OB (order of battle) ng AFP si Rivera, gayundin ang mga residente na minarkahan ng ekis ang mga tahanan.
Ang pagmarka ng ekis ang pinakahuli sa mahabang listahan ng pananakot at pang-aabusong militar na nananalasa ngayon sa buong rehiyon.
Walang iniwan sa batas militar Samantala, ayon sa ulat ng Karapatan-Nueva Ecija, anim na magsasaka ang nagpakamatay sa Brgy. Parista, Lupao dahil sa matinding takot matapos ipatawag ng militar. Uminom umano ang mga biktima ng muriatic acid dahil hindi nakayanan ang dinanas na tortyur. (Hindi makapagbigay ng detalye sa pangyayari ang Karapatan dahil hirap ang kanilang mga tauhan na pumasok sa lugar para magsagawa ng fact-finding mission.)
Mistulang batas militar ang umiiral sa Bulacan, Nueva Ecija, at Pampanga. Nagkukumahog ngayon ang mga mamamayan sa mga probinsiyang ito sa pagkuha ng sedula para hindi mapagbintangang rebelde. Nauubusan na ng suplay ng sedula ang mga munisipyo sa Nueva Ecija dahil sa dami ng mga nais kumuha, kabilang ang mga menor-de-edad na hindi pa dapat magsedula. (Ang sedula ay legal na papel para sa transaksiyon ng mga edad 18 pataas).
May mga ulat na sinusuntok at tinatadyakan ng mga sundalo o kaya ay pinahihiya, pinauuwi nang walang salawal, ang mga hindi makapagpakita ng sedula. Hindi ligtas sa kapritso ng mga sundalo maging ang mga may sedula, kung may makitang ”kuwestiyonable,” gaya ng petsa. Kapag ganoon, ang sedula ay ipinapakain nila sa may tangan.
Nagbabahay-bahay ang mga sundalo para ipagtanong ang mga indibidwal na nasa OB. Binibilang nila ang mga kubyertos ng isang pamilya. Kapag sumobra sa bilang ng mga miyembro ng pamilya, inaakusahan silang nagpapatuloy ng mga NPA sa bahay.
May curfew (mula 9 ng gabi hanggang 5 ng umaga) na ipinataw ang mga sundalo kaya’t takot ang mga mamamayan na lumabas kapag gabi. At kahit umaga, hindi pa rin makapagtrabaho ang mga magsasaka sa bukid dahil sa takot namang mapagbintangang rebelde.
Ang mga sundalo ay nagtayo na ng kampo sa mga barangay hall, eskuwelahan at day care centers. Ipinapatawag nila rito ang mga residente para kuwestiyunin at itortyur para umaming NPA (New People’s Army). Ang iba’y pilit pinagsusulat ng pangalan ng mga kakilalang NPA. Sa salaysay ng isang taga-Lupao (Brgy. Parista), kapag wala silang maibigay, tinatakot sila nang ganito: ”Kung wala kang alam na pangalan, umuwi ka na at mamaya, dudukutin ka na lang ng mga naka-bonnet!”
Salaysay ng terorismo
Si Guillermo dela Cruz, 39, mangingisda sa Brgy. Bambang, Bulacan, Bulacan, ay dalawang beses “inimbitahan” at tinortyur ng mga taga-56th IB sa barangay hall. Noong Hunyo 15, sinundo siya ng mga sundalo mula sa kanyang tahanan para kuwestiyunin. Pinaaamin siyang NPA habang inihahagis sa dingding at sinisikmuraan. “Hindi ka ba natatakot sa amin? Kami ay mga bata ni Palparan!” sigaw sa kanya ng isang nagngangalang Sgt. Eric.
Pagkatapos ng interogasyon, nagkubli sa Maynila si Dela Cruz, ngunit umuwi rin dahil sa pangambang may mangyari sa kanyang pamilya na binabalikan ng militar. Pag-uwi niya noong Hunyo 19, agad siyang dinala ni Sgt. Eric sa bodega ng barangay hall, piniringan, at binantaan: “Kapag hindi ka umamin, dito ka na mangangamoy.”
Pinakawalan din si Dela Cruz matapos ang pitong oras na interogasyon, ngunit binalaan siyang papatayin kapag hindi dumating sa susunod na patawag sa kanya. Nagpasya si Dela Cruz na ilikas ang kanyang pamilya. Ngayo’y nakatira sila sa isang refugee center. Balita niya mula sa mga kapitbahay, pinulong ng militar ang barangay, sinabing namundok na siya at pinatungan ng P10,000 sa ulo.
Si Dela Cruz ay miyembro ng Samahang Lambat Perez, isang grupo ng mangingisda na hindi konektado sa progresibong Pamalakaya, kundi nasa ilalim pa ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources ng gobyerno.
Kaso ng mga pagpatay at pagdukot, sumisiritSimula nang maitalaga si Maj. Hen. Palparan bilang kumander ng 7th Infantry Division na nakabase sa Fort Magsaysay, Laur, Nueva Ecija, sumirit ang mga kaso ng pagpatay at pagdukot sa mga aktibista at ordinaryong mamamayan sa Gitnang Luzon.
Sa datos ng Karapatan, sa limang taon (Pebrero 2001 hanggang Agosto 2005) bago maitalaga si Maj. Hen. Palaparan sa Gitnang Luzon, may naitalang 65 kaso ng pagpatay at pagdukot. Sa loob lamang ng 10 buwan ng pananatili doon ng tinaguriang ”berdugo” (Setyembre 2005 hanggang Hulyo 2006), halos dumoble ang bilang na ito sa 104 kaso, na nadaragdagan pa sa bawat araw na lumilipas.
• Sinunog ng mga pinaghihinalaang elemento ng 56th IB ang bahay ni Yolanda Lorenzana, 55, sa Brgy. Pinaod, San Ildefonso, Bulacan noong Pebrero 26, 2006. Tatlong linggo bago ang insidente, pinasok ng mga tropa ni M/Sgt. Rolly Castillo ang bahay nila at hinanap ang dalawang anak ni Yolanda na nagtatrabaho sa ibang probinsya. Noong Peb. 1, 2006, naganap ang masaker at pagdukot sa limang miyembro ng pamilya Valmocina sa kalapit na poultry farm. Nakatanggap ng balita si Yolanda na sila ang isusunod. Agad silang lumikas, kasama ng 21 kapamilya. Isang gabi, nakita na lamang ng kanilang mga kapitbahay ang mga sundalo na nagbubuhos ng gasolina sa kanilang bahay at sinisilaban iyon. Nilamon ng apoy ang sewing machines na panghanapbuhay ni Yolanda.
•Mayo 21, 2006 ng tanghali, pauwi galing sa simbahan si Pastor Andy Pawikan, 30, kasama ang asawa at pitong-buwang sanggol nang harangin sila ng mga sundalo, 200 metro mula sa kanilang bahay sa Sitio Maasip, Pantabangan, Nueva Ecija. Ipinasok sa bahay si Pawikan at ang kanyang sanggol. Bandang alas tres ng hapon, nakarinig ng putok ang mga kapitbahay. Lumabas ang mga sundalo, bitbit ang sanggol na may mga talsik ng dugo. Natagpuan ang bangkay ni Pawikan, may mga paso ng sigarilyo, pasa, at bali ang paa. Kinabukasan, idineklara ng 71st IB na si Pawikan ay NPA, namatay sa engkuwentro. Ang totoo, si Pawikan ay hindi miyembro ng anumang organisasyon, bagaman minsan na siyang humingi ng tulong sa Karapatan hinggil sa ilegal na pagtotroso sa kanilang lugar.
•Dinukot si Philip dela Cruz, 45, sa Brgy. Parista, Lupao, Nueva Ecija habang nag-aayos ng bisikleta sa haywey. Saksi ang 10 taong gulang na pamangkin, bumaba mula sa isang dyip na Sarao ang dalawang unipormadong sundalo at tinangay si Dela Cruz. Isang sundalo na may hawak na papel ang gumuhit doon, na parang nagbubura ng pangalan sa listahan. Pumunta sa detatsment ang Pamilya Dela Cruz para hanapin ang mahal sa buhay. Pinagtawanan lang sila ng mga sundalo. Hindi pa rin natatagpuan si Dela Cruz. Ayon sa anak na si Michelle Pobre, pinagsuspetsahang NPA ang ama dahil sa Nueva Vizcaya ito nagsasaka at madalas na wala sa baryo.
Pinoy Weekly, Vol. 5 Isyu 33
Agosto 23 2006
Ekis na pula ang iminamarka ng mga sundalo ni Maj. Gen. Jovito Palparan sa kabahayan ng mga residente sa Gitnang Luzon.
Ayon sa ulat na nakarating sa grupong maralitang Kadamay (Kalipunan ng Damayang Mahihirap), minarkahan ng ekis na pula ng mga elemento ng 69th IB (Infantry Battalion) ng AFP (Armed Forces of the Philippines) ang mga bahay sa Balaba Phase II, Purok 32, Dau, Mabalacat, Pampanga noong gabi ng Agosto 15. Kabilang sa mga ito ang bahay nina Boy Garcia, Mading Alejaga, Ric Espino, at Eman Salazar. May iba pang bahay na namarkahan, ayon sa impormante.
Ang pagmamarka ng ekis sa tahanan ay nangangahulugan na ang mga nakatira doon ay maaaring patayin anumang oras. Ito ang malawakang pangamba ng mga taga-Gitnang Luzon.
Sa Brgy. Binuangan, Obando, Bulacan, ilang bahay din ang minarkahan ng pulang ekis noong gabi ng Agosto 16, kung kailan pinatay sa lugar si Orlando Rivera, mangingisdang miyembro ng Pamalakaya (Pambansang Lakas ng mga Mamamalakaya sa Pilipinas). Kabilang dito ang bahay nina Sonny de Armas at Ruben Valleriano, mga kasamahan ni Rivera na lumalaban sa polusyong mula sa isang dumpsite na pumipinsala sa kabuhayan ng mga mangingisda.
“Hindi namin maiwasang mag-isip at matakot,” ayon sa asawa ni De Armas na si Jessica, “baka kami na ang sunod na itumba.”
Huling tatlong araw ni Rivera
Kahindik-hindik ang naging huling tatlong araw ng 59 anyos na si Rivera. Salaysay ng kanyang naulilang asawang si Regina, araw-araw niyang sinasamahan si Rivera sa pagrereport sa 56th IB simula nang obligahin ito ng mga sundalong dumagsa sa kanilang barangay kamakailan.
Noong Agosto 13, pinuntahan ng mga sundalo si Rivera sa kanyang tahanan, tinutukan ng baril sa noo, at sinabihang “tatlong araw ka na lang.” Pagkatapos ng nasabing insidente, natakot nang husto si Rivera. Tumaas ang blood pressure, namutla, at ayaw kumain. Ito ang dahilan kung bakit hindi siya nakapagreport sa kampo sa sumunod na dalawang araw.
Ala una ng umaga ng Agosto 16, pagpatak ng unang oras ng ikatlong araw na hindi siya nakapagreport sa kampo, pinasok ng mga armado ang bahay ni Rivera at binaril siya nang tatlong beses — sa harap ng asawa.
Ayon sa barangay captain na si William de Ocampo, pinapapirma ng militar ang mga residente sa isang logbook araw-araw para siguruhing hindi sila umaalis. Kinumpirma nito na nasa OB (order of battle) ng AFP si Rivera, gayundin ang mga residente na minarkahan ng ekis ang mga tahanan.
Ang pagmarka ng ekis ang pinakahuli sa mahabang listahan ng pananakot at pang-aabusong militar na nananalasa ngayon sa buong rehiyon.
Walang iniwan sa batas militar Samantala, ayon sa ulat ng Karapatan-Nueva Ecija, anim na magsasaka ang nagpakamatay sa Brgy. Parista, Lupao dahil sa matinding takot matapos ipatawag ng militar. Uminom umano ang mga biktima ng muriatic acid dahil hindi nakayanan ang dinanas na tortyur. (Hindi makapagbigay ng detalye sa pangyayari ang Karapatan dahil hirap ang kanilang mga tauhan na pumasok sa lugar para magsagawa ng fact-finding mission.)
Mistulang batas militar ang umiiral sa Bulacan, Nueva Ecija, at Pampanga. Nagkukumahog ngayon ang mga mamamayan sa mga probinsiyang ito sa pagkuha ng sedula para hindi mapagbintangang rebelde. Nauubusan na ng suplay ng sedula ang mga munisipyo sa Nueva Ecija dahil sa dami ng mga nais kumuha, kabilang ang mga menor-de-edad na hindi pa dapat magsedula. (Ang sedula ay legal na papel para sa transaksiyon ng mga edad 18 pataas).
May mga ulat na sinusuntok at tinatadyakan ng mga sundalo o kaya ay pinahihiya, pinauuwi nang walang salawal, ang mga hindi makapagpakita ng sedula. Hindi ligtas sa kapritso ng mga sundalo maging ang mga may sedula, kung may makitang ”kuwestiyonable,” gaya ng petsa. Kapag ganoon, ang sedula ay ipinapakain nila sa may tangan.
Nagbabahay-bahay ang mga sundalo para ipagtanong ang mga indibidwal na nasa OB. Binibilang nila ang mga kubyertos ng isang pamilya. Kapag sumobra sa bilang ng mga miyembro ng pamilya, inaakusahan silang nagpapatuloy ng mga NPA sa bahay.
May curfew (mula 9 ng gabi hanggang 5 ng umaga) na ipinataw ang mga sundalo kaya’t takot ang mga mamamayan na lumabas kapag gabi. At kahit umaga, hindi pa rin makapagtrabaho ang mga magsasaka sa bukid dahil sa takot namang mapagbintangang rebelde.
Ang mga sundalo ay nagtayo na ng kampo sa mga barangay hall, eskuwelahan at day care centers. Ipinapatawag nila rito ang mga residente para kuwestiyunin at itortyur para umaming NPA (New People’s Army). Ang iba’y pilit pinagsusulat ng pangalan ng mga kakilalang NPA. Sa salaysay ng isang taga-Lupao (Brgy. Parista), kapag wala silang maibigay, tinatakot sila nang ganito: ”Kung wala kang alam na pangalan, umuwi ka na at mamaya, dudukutin ka na lang ng mga naka-bonnet!”
Salaysay ng terorismo
Si Guillermo dela Cruz, 39, mangingisda sa Brgy. Bambang, Bulacan, Bulacan, ay dalawang beses “inimbitahan” at tinortyur ng mga taga-56th IB sa barangay hall. Noong Hunyo 15, sinundo siya ng mga sundalo mula sa kanyang tahanan para kuwestiyunin. Pinaaamin siyang NPA habang inihahagis sa dingding at sinisikmuraan. “Hindi ka ba natatakot sa amin? Kami ay mga bata ni Palparan!” sigaw sa kanya ng isang nagngangalang Sgt. Eric.
Pagkatapos ng interogasyon, nagkubli sa Maynila si Dela Cruz, ngunit umuwi rin dahil sa pangambang may mangyari sa kanyang pamilya na binabalikan ng militar. Pag-uwi niya noong Hunyo 19, agad siyang dinala ni Sgt. Eric sa bodega ng barangay hall, piniringan, at binantaan: “Kapag hindi ka umamin, dito ka na mangangamoy.”
Pinakawalan din si Dela Cruz matapos ang pitong oras na interogasyon, ngunit binalaan siyang papatayin kapag hindi dumating sa susunod na patawag sa kanya. Nagpasya si Dela Cruz na ilikas ang kanyang pamilya. Ngayo’y nakatira sila sa isang refugee center. Balita niya mula sa mga kapitbahay, pinulong ng militar ang barangay, sinabing namundok na siya at pinatungan ng P10,000 sa ulo.
Si Dela Cruz ay miyembro ng Samahang Lambat Perez, isang grupo ng mangingisda na hindi konektado sa progresibong Pamalakaya, kundi nasa ilalim pa ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources ng gobyerno.
Kaso ng mga pagpatay at pagdukot, sumisiritSimula nang maitalaga si Maj. Hen. Palparan bilang kumander ng 7th Infantry Division na nakabase sa Fort Magsaysay, Laur, Nueva Ecija, sumirit ang mga kaso ng pagpatay at pagdukot sa mga aktibista at ordinaryong mamamayan sa Gitnang Luzon.
Sa datos ng Karapatan, sa limang taon (Pebrero 2001 hanggang Agosto 2005) bago maitalaga si Maj. Hen. Palaparan sa Gitnang Luzon, may naitalang 65 kaso ng pagpatay at pagdukot. Sa loob lamang ng 10 buwan ng pananatili doon ng tinaguriang ”berdugo” (Setyembre 2005 hanggang Hulyo 2006), halos dumoble ang bilang na ito sa 104 kaso, na nadaragdagan pa sa bawat araw na lumilipas.
Napakapanghihilakbot na pangyayari sa G. Luzon
• Sinunog ng mga pinaghihinalaang elemento ng 56th IB ang bahay ni Yolanda Lorenzana, 55, sa Brgy. Pinaod, San Ildefonso, Bulacan noong Pebrero 26, 2006. Tatlong linggo bago ang insidente, pinasok ng mga tropa ni M/Sgt. Rolly Castillo ang bahay nila at hinanap ang dalawang anak ni Yolanda na nagtatrabaho sa ibang probinsya. Noong Peb. 1, 2006, naganap ang masaker at pagdukot sa limang miyembro ng pamilya Valmocina sa kalapit na poultry farm. Nakatanggap ng balita si Yolanda na sila ang isusunod. Agad silang lumikas, kasama ng 21 kapamilya. Isang gabi, nakita na lamang ng kanilang mga kapitbahay ang mga sundalo na nagbubuhos ng gasolina sa kanilang bahay at sinisilaban iyon. Nilamon ng apoy ang sewing machines na panghanapbuhay ni Yolanda.
•Mayo 21, 2006 ng tanghali, pauwi galing sa simbahan si Pastor Andy Pawikan, 30, kasama ang asawa at pitong-buwang sanggol nang harangin sila ng mga sundalo, 200 metro mula sa kanilang bahay sa Sitio Maasip, Pantabangan, Nueva Ecija. Ipinasok sa bahay si Pawikan at ang kanyang sanggol. Bandang alas tres ng hapon, nakarinig ng putok ang mga kapitbahay. Lumabas ang mga sundalo, bitbit ang sanggol na may mga talsik ng dugo. Natagpuan ang bangkay ni Pawikan, may mga paso ng sigarilyo, pasa, at bali ang paa. Kinabukasan, idineklara ng 71st IB na si Pawikan ay NPA, namatay sa engkuwentro. Ang totoo, si Pawikan ay hindi miyembro ng anumang organisasyon, bagaman minsan na siyang humingi ng tulong sa Karapatan hinggil sa ilegal na pagtotroso sa kanilang lugar.
•Dinukot si Philip dela Cruz, 45, sa Brgy. Parista, Lupao, Nueva Ecija habang nag-aayos ng bisikleta sa haywey. Saksi ang 10 taong gulang na pamangkin, bumaba mula sa isang dyip na Sarao ang dalawang unipormadong sundalo at tinangay si Dela Cruz. Isang sundalo na may hawak na papel ang gumuhit doon, na parang nagbubura ng pangalan sa listahan. Pumunta sa detatsment ang Pamilya Dela Cruz para hanapin ang mahal sa buhay. Pinagtawanan lang sila ng mga sundalo. Hindi pa rin natatagpuan si Dela Cruz. Ayon sa anak na si Michelle Pobre, pinagsuspetsahang NPA ang ama dahil sa Nueva Vizcaya ito nagsasaka at madalas na wala sa baryo.
posted by ilangq at 6:27 PM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home